Publicaties

60 jaar ACU Credit Union,  2022

Ter gelegenheid van het zestigjarig bestaan van de Algemene Spaar- & Kredietcoöperatie ACU schreef ik een korte geschiedenis van de Krediet Unie. Daarbij beschreef ik ook de historie van de zeven panden op Curaçao waarin de ACU gehuisvest was en is.

Monumento babri'22,  2022

Vijf jaar na de vorige Curaçaose Open Monumentendag van 2017 was er dan eindelijk weer een Open Dag. Ditmaal in het Stegengebied, in het zuiden van Otrobanda. Oorspronkelijk stond deze dag gepland voor 2020, maar corona gooide roet in het eten. De teksten van dit boekwerk, dat de geschiedenis van de panden beschrijft, zijn grotendeels van mijn hand. Gerda Gehlen was hierbij een grote steun.

OTC, een fotoboek over Ser'i Otrobanda,  2022

Eind 2022 verscheen dan eindelijk het fotoboek OTC (Otrobanda The City) van Sinaya Wolfert (fotografie) en mijzelf (teksten). We zijn er vanwege Covid-19 langer mee bezig geweest dan gebruikelijk. Het boek gaat over de wijk Ser'i Otrobanda, de berg van Otrobanda, ruwweg Otrobanda ten noorden van de Breedestraat. We hebben er veel energie in gestoken en ik schreef er voor Trouw twee artikelen over. Ser'i Otrobanda met zijn diversiteit aam bewoners is waarschijnlijk de meest Curaçaose wijk van het eiland.

Willemstad Werelderfgoed, Kleurrijke stad aan een natuurlijke haven,  2022

In 2022 staat de historische binnenstad van Curaçao 25 jaar op de Unesco Werelderfgoedlijst. Reden voor een feestje en een boek: Willemstad Werelderfgoed. Dat verscheen in mei. Ik schreef de hoofdstukken over de vier stadswijken, Aster Speckens nam het eerste hoofdstuk voor haar rekening met de aanloop naar de nominatie en de status Werelderfgoed. Charles do Rego beschreef zeer uitvoerig de geschiedenis van het eiland, en Marcel Dennert (directeur Monumentenzorg) en Caroline Manuel van het ministerie van Verkeer, Vervoer & Ruimtelijke Planning, beschrijven in het laatste hoofdstuk de toekomst van dit Werelderfgoed.

Landhuizen van Curaçao - Juwelen uit het verleden,  2018

Dit ultieme landhuizenboek verscheen op 14 december. Het beschrijft niet alleen de 78 min of meer intacte landhuizen (mijn werk) er is ook volop aandacht voor de ruïnes en zelfs voor de verdwenen landhuizen (François van der Hoeven). Carel de Haseth interviewde vijf voormalige landhuisbewoners en Michael Newton vertelt alles over de architectuur van deze Curaçaose huizen. De teksten worden begeleid door schitterende foto's van Ton Verkuijlen en Brett Russel.

Tuinieren in de tropen - Aruba ● Bonaire ● Curaçao,  2018

Tuinieren op de droge Benedenwindse Eilanden Aruba, Bonaire en Curaçao? Dat dat kan, laat dit boek zien. Vanzelf gaat het niet vanwege het gebrek aan regenwater, de soms harde wind en de striemende zonnestralen. Maar met wat tijd en enthousiasme valt er van een dor stuk grond iets moois te maken. De columns die ik schreef over mijn ervaringen in mijn Curaçaose tropentuin zijn opnieuw gebundeld en aangevuld met nieuwe verhalen en prachtige foto`s. Verspreid over het boek staat een dertigtal praktische tips voor succesvol tuinieren op de Benedenwindse Eilanden. Daarmee is dit ook een praktisch tuinboek geworden.
De eerste Tuinieren in de Tropen verscheen in 1997.

R.J. Schimmelpenninckstraat, geschiedenis en verhalen,  2018

De huizen van de straat waar ik woon, de R.J. Schimmelpenninckstraat, zijn gebouwd op grond van de graaf van Almelo. En we zijn niet de enige straat in Twente met deze door Jan Jans ontworpen huizen uit 1929-1931. In Hengelo is een bijna identieke straat te vinden. In dit boek onderzocht ik de geschiedenis van de straat en tekende ik de bijzondere verhalen op van diverse (oud-)bewoners. Verhalen over boerderij `t Rohof, de afbraak ervan en de woningbouw, over Duitsers en Canadezen, over carbid en kattenkwaad. Ook bekende straatbewoners zoals Herman Finkers worden niet vergeten. Regina Geitenbeek verzorgde de vormgeving. Daarmee is dit een boek van en voor de (oud-)bewoners van de Rutger Jan Schimmelpenninckstraat.

Het boek telt 96 pagina's, ruim 100 illustraties en kost 15 euro.

Enith Brigitta, zwemmen in de schaduw van doping,  2017

Zwemmen kon Enith Brigitha (Curaçao,1955) als de beste. En zolang de DDR-dames maar thuisbleven, won ze vrijwel elke race. Zodra de DDR-zwemsters echter van de partij waren, trokken ze als een magneet al het goud hun kant op. Pas in 1990 snapte Enith waarom: de staat had de piepjonge zwemsters stelselmatig doping toegediend. Zonder dat ze het wisten. Bij zo veel kunstmatige spierbundels had Enith het nakijken, want zelf doping gebruiken? Het kwam niet eens in haar op.
De bronzen olympische medailles die Enith in 1976 op eigen kracht behaalde, hebben voor haar een gouden rand. Want zonder de aan doping onderworpen rivales uit de DDR, was het goud hoogstwaarschijnlijk naar haar gegaan.
Het boek ligt vanaf 25 september 2017 in de boekwinkels.

Monumento Habrí,  2017

Een week na de presentatie van het boek over De Willemstad hield Pro Monumento haar Open Monumentendag (Monumento Habrí). Net als vorige keer schreef ik daarvoor de teksten, bijgestaan door Gerda Gehlen. Het is dit keer een echt dik boekwerk geworden, waarin totaal 33 objecten (ook bruggen bijvoorbeeld) zijn beschreven in drie talen (Engels, Nederlands en Papiamentu). Het boek is nog steeds te koop in de Curaçaose boekwinkels.

De Willemstad,  2017

Punda was in de negentiende eeuw een levendige, ommuurde stad. Je vond er winkels, schooltjes, tapperijen, hotels, en natuurlijk woonhuizen. Blank woonde naast zwart, joods naast protestants, slaven naast vrijen. Daar tussendoor scharrelden honden en varkens, kookten vrouwen schildpadsoep en verstoorden straatmuzikanten de nachtelijke rust. In de Annabaai vochten pontvoerders om een vrachtje.

Once upon a Time in Curaçao,  2016

Wie kan er nog een mahoniehouten meubelstuk maken, of blikken gebruiksvoorwerpen? Wie boet er nog netten of vist in Curaçao’s wateren met een werpnet? Wie kent nog de werking van de kruiden of weet hoe je een leguaan moet vangen? Sinaya Wolfert fotografeerde deze bijna verloren gegane ambachten van Curaçao en de tradities die hier en daar op de Curaçaose kunuku (platteland) nog springlevend zijn. Hoe lang nog? Ik schreef de teksten bij haar foto’s en interviewde vrouwen die hoeden vlechten, mannen die geiten slachten, op typisch Curaçaose wijze landbouw bedrijven of leer looien op de traditionele manier. Zoals al Sinaya’s boeken is het weer een plaatje geworden. Het kan besteld worden bij Sinaya Wolfert en kost € 42.

Ren Janina, ren!,  2016

Een Joods meisje van tien jaar in Polen op de vlucht voor de nazi’s. De biografische roman Ren Janina, ren! gaat over de oorlogservaringen van Janina de Marchena-Katz (1932) die nu op Curaçao woont. Janina’s jeugd en die van haar familie in het Joodse stadje Chorostków komt in de roman Ren, Janina, ren! weer tot leven. De blije kinderjaren vol Joodse tradities worden steeds meer overschaduwd door de antisemitische dreiging vanuit zowel Polen als buurland Duitsland. Totdat de Duitsers Chorostków bezetten. Een voor één raakt Janina haar familieleden kwijt, tot ze er alleen voor staat en in sneeuw en kou op zoek moet naar een veilig onderdak.

Run Janina, run!,  2016

A ten year old Jewish girl in Poland is running from the Nazis. The biographic novel Run, Janina, Run! is about the war years of Janina de Marchena-Katz (b. 1932), now living on the Caribbean island of Curaçao. In the novel Janina’s youth and that of her family in the Jewish town of Chorostków are brought to life again. Her initially happy childhood full of Jewish traditions is gradually overshadowed by anti-Semitic threats from both Poland and neighboring Germany. Then the Germans occupy Chorostków. One by one Janina loses her relatives, until she is all alone. Plowing through the snow and freezing cold, she has to look for a safe shelter.

Sergio Leon, vrouwenarts en eilandskind,  2015

De Curaçaoënaar Sergio Leon is een man met onvermoede kanten. Hij is gynaecoloog, maar restaureert ook meubels, speelt graag met vuurwerk en is een fanatiek liefhebber van Amerikaans voetbal. Maar dit boek gaat niet alleen over hem. Het geeft ook een beeld van het ‘stenen tijdperk’ waarin de Curaçaose verloskunde zich nog bevond toen hij in 1962 uit Amerika terugkeerde. Het schetst de houding van het overwegend rooms-katholieke Curaçao tegenover controversiële onderwerpen als abortus en gezinsplanning. En het laat Leons onorthodoxe manier van kennisoverdracht zien. Voor de merendeels Nederlandse co-assistenten en arts-assistenten was hij de ‘godfather van de obstetrie’.

Músika Curaçao,  2013

De fotodocumentaire Músika Curaçao dringt in woord en beeld door tot de ziel van de Curaçaose muziekwereld. Van de invloeden van de slavernij tot hiphop, van jazz tot klassiek, van opera tot zangkoor. Voor dit boek sprak ik met een kleine vijftig musici over hun jeugd, hun liefde voor de muziek en hun carrière. Fotografe Sinaya Wolfert portretteerde hen tijdens optredens, of soms tijdens een zeldzaam moment van rust. Onder de geportretteerden bevinden zich musici die furore maken op internationale podia: operazangeres Tania Kross, pianisten Randal Corsen en Harold Martina, de dit jaar overleden klassieke gitarist Julian Coco, steelpannist Konkie Halmeyer en zangers als Junior Tecla, Giovanca, Kris Berry en Izaline Calister.

Monumento Habri '12  ProMo, Curaçao, 2012

In opdracht van de Fundashon Pro Monumento (ProMo) op Curaçao deed ik onderzoek naar de geschiedenis van 26 monumentale huizen op Curaçao, daarbij geholpen door wijlen Els Langenfeld. ProMo houdt ongeveer elke twee jaar een Open Monumentendag, telkens in een ander stuk Curaçao. Op 4 november was dit in de het zogeheten Koralengebied in Otrobanda. De geschiedenis van de buurt en van de afzonderlijke monumenten is door mij beschreven, Gerda Gehlen verzorgde de beschrijving van de architectuur.

Monumento Habri '12  Caracasbaai. ProMo, Curaçao, 2012

Op 27 mei 2012 organiseerde ProMo (Fundashon Pro Monumento) samen met natuurorganisatie Amigu di Tera een Open Dag op het Curaçaose schiereiland Caracasbaai. Ter gelegenheid daarvan werd dit boekje uitgegeven, waarin zowel de natuur, de geologie als de historische gebouwen alle aandacht krijgen. Op verzoek van ProMo heb ik het onderzoek gedaan naar de geschiedenis van het schiereiland en van de historische panden zoals het ronde Fort Beekenburg. Gerda Gehlen nam de architectuurbeschrijvingen voor haar rekening.

Geschiedenis in Steen  De Ontwikkeling van de monumentenzorg op Curaçao. KIT Publishers, Amsterdam, 2012

Dit boek schreef ik in opdracht van de Stichting Monumentenzorg Curaçao. Het beschrijft niet alleen de geschiedenis van de stichting, maar geeft ook een beeld van de golvende gevels, de statige zuilen, de kleurrijke tegels en de zwierige trappen die zo kenmerkend zijn voor de architectuur van Curaçao. Sommige historische panden zijn kolossaal, andere staan onopvallend in kleine achterafsteegjes. Maar allemaal hebben ze hun eigen charme en hun eigen geschiedenis.
Die geschiedenis vind ik even belangrijk als het conserveren van gebouwen. Daarom heb ik in dit boek van diverse van de ruim honderd monumenten - die monumentenzorg inmiddels bezit - de historie beschreven.

ENA  Een leven tussen boeken. S.A.L. (Mongui) Maduro Foundation, Curaçao, 2010

Ter gelegenheid van de 90e verjaardag van Ena Dankmeijer-Maduro en van de oplevering van het nieuwe gebouw van de S.A.L. Maduro Library vroeg het bestuur van deze stichting mij een boek te schrijven over Ena's rijke leven. Ze wist zelf van niets, dus ik heb haar maar één keer kunnen interviewen met de smoes dat ik een artikel over de bibliotheek schreef voor Trouw. Verder kwam alle informatie van vrienden, familie en uiteraard uit archieven van de bibliotheek zelf, toen nog gevestigd in landhuis Rooi Catootje. Het boek werd op haar verjaardag, 2 april 2010, aan haar aangeboden in de patio van de synagoge op Curaçao.

A Shtetl under the Sun  The Ashkenazic Community of Curaçao. KIT Publishers, Amsterdam, 2011

Met steun van het Prins Bernhard Cultuurfonds Nederlandse Antillen en Aruba kwam in 2011 een Engelse vertaling uit van Een sjtetl in de tropen.

Scharloo Renaissance  Sinaya Wolfert Fotografie, Amsterdam, 2010

Nadat ik losse teksten had geschreven voor Curaçao Religions Rituals & Traditions en voor Curaçao Celebrations, allebei fotoboeken van Sinaya Wolfert (www.sinayawolfert.nl), hebben we onze samenwerking voor dit fotoboek verder uitgebreid. Ik schreef de teksten bij haar schitterende foto's van de historische woonwijk Scharloo. Het leuke van dit boek is dat het niet alleen de fraaie 19e-eeuwse panden van de Scharlooweg laat zien, maar ook de eenvoudiger huizen van Scharloo Abou en de zelfgebouwde huisjes van de volkswijk Fleur de Marie.
Voor dit boek interviewde ik voormalige en huidige bewoners en deed ik onderzoek naar de historie van de wijk.

Een sjtetl in de tropen  De Asjkenazische gemeenschap van Curaçao. KIT Publishers, Amsterdam, 2010

In 2008 kreeg ik van het Joods Historisch Museum (JHM) in Amsterdam de opdracht om de geschiedenis van deze kleine joodse gemeenschap op Curaçao te onderzoeken en te beschrijven.
De Oost-Europese joden, lokaal Polako's genoemd, kwamen tussen beide Wereldoorlogen naar Curaçao in de hoop op een beter bestaan. Omdat er nog maar iets meer dan honderd Asjkenaziem op Curaçao wonen, werd het hoog tijd om hun opmerkelijke verhalen - vooral over de beginjaren - op te tekenen. Ook al omdat de eerste generatie bijna is uitgestorven.
Behalve het JHM leverde ook het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten een bijdrage aan de publicatie van dit boek. Het boek is uitverkocht. Alleen het JHM heeft nog een enkel exemplaar.

Zicht op Kastelen  Uitgeverij Terra Lannoo BV, Arnhem, 2008

Collega en vriendin Marjan Brouwers en ik toerden in 2007 heel Nederland door op zoek naar middeleeuwse kastelen. Van Groningen tot Zuid-Limburg, van de Achterhoek tot Zeeland, overal bezochten we stoere kastelen of trieste ruïnes. Het resultaat is te zien in dit boek, dat helaas alleen nog hier en daar bij Polare (voorheen De Slegte) te koop is.

Oog op Sint Maarten Saba Sint Eustatius  Nilsson&Lamm, 2004

Voor dit fotoboek van Dos en Bertie Winkel over de drie Bovenwindse Eilanden dook ik in de geschiedenis, de cultuur en de natuur van deze toen nog Antilliaanse eilanden. Er bestaat ook een Engelse en een Duitse versie van dit boek.

Oog op Aruba Bonaire Curaçao  Uitgeverij Elmar BV, Rijswijk, 2003

Hoewel ik al veel wist over de drie Benedenwindse Eilanden heb ik toch weer heel wat nieuwe informatie gevonden voor de teksten in dit boek. Dos en Bertie Winkel maakten de foto's. De belangrijkste thema's van dit boek zijn geschiedenis, cultuur en natuur.

Living Islands  WWF Nederland, Zeist, 1997

In opdracht van het Wereldnatuurfonds (WWF Nederland) reisde ik in 1996 alle Antilliaanse eilanden af voor een dikke (Engelstalige) brochure over de natuurlijke rijkdommen van deze eilanden. Uiteraard gebeurde dit in samenwerking met (en op initiatief van) de lokale natuurbeschermingsorganisaties. Het resultaat is een zeer kleurrijk boekwerk met prachtige foto's van de bijzondere natuur boven en onder water.

Tuinieren in de Tropen  Uitgeverij ICS , Leersum, 1997

Toen ik op Curaçao bij de Amigoe werkte, had ik een tuinrubriek in de zaterdagse bijlage Ñapa. Een deel van deze stukken is gebundeld in dit boekje met foto's van Frans de Graaff. Het boek is al lang uitverkocht, maar nog regelmatig vragen mensen op Curaçao ernaar.

Nederlandse Antillen  Een gids voor vrienden. Uitgeverij De Arbeiderspers, Amsterdam, 1996

Een persoonlijke reisgids over alle eilanden. In 1996 was het thema van de Boekenweek El Dorado (Zuid-Amerika en het Caribisch Gebied) en daarom zocht De Arbeiderspers naar een reisgids over de Antilliaanse Eilanden. Voor mij was het een mooie aanleiding om mijn kennis over de eilanden nog eens helder op een rijtje te zetten.